Yumurtalık, kadınlık hormonu dediğimiz östrojen, progesteron salgılayan, az ölçüde androjen salgılayan bir organdır. Yaklaşık ceviz büyüklüğündedir. Türkiye’de yumurtalık kanseri sıklığı Amerika ve Avrupa bilgilerine nazaran biraz daha düşüktür. 2020 Türkiye istatistiklerinde yumurtalık kanserinin Türkiye’de görülen hadise sayısı 4 bin 59. Tekrar ülkemizde tüm kanserler içerisinde 17. sırada, bayanlarda görülen kanserler içerisinde de 7. sırada olan bir kanser tipidir. Her yıl 8 Mayıs Yumurtalık Kanseri Farkındalık Günü nedeniyle sıhhatin gündemine tekrar gelen bu hastalıkla ilgili Acıbadem Kayseri Hastanesi Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Ersin Özaslan, değerli bilgiler verdi.
ÇOĞUNLUKLA 3. EVREDE BELİRTİ VERİYOR
Hastalığın belirtileri hakkında konuşan Doç. Dr. Özaslan, “Belirtilerine bakacak olursak, genelde bu hastalık yüzde 70 oranında 3. evrede yakalanır. Ekseriyetle belirti vermeden ya da verdiği belirtiler öteki hastalıklarının belirtilerine de benzediğinden çok dikkate alınmıyor. Bu da kanserin erken evre yakalanma oranını düşürüyor. Birden fazla vakit yumurtalıkta başlayan kanser, karın zarına geçtikten sonra yakalanıyor. Sosyoekonomik, sosyokültürel düzeyi ne olursa olsun genelde bayanların yakalanma evresi bu devirde oluyor. Yumurtalık kanserinin belirtileri çoklukla sindirim sistemi sorunlarına benziyor. En sık görülen belirti, şişkinlik ve hazımsızlık oluyor. Hastalık biraz daha ilerlediğinde bulantı, kabızlık, karın ağrısı da gelişebiliyor. Daha fazla ilerlerse karın içinde asit dediğimiz sıvı birikmesi oluyor. Yumurtalık kanserinin erken teşhisi için öncelikle yılda bir sefer tertipli jinekolojik muayene yapılması gerekiyor. Bu muayene ve ultrason, BT, MR çekimleri erken yakalama bahtını artıyor. Belirti verdiğinde ise bunların dikkate alınması çok değerli. Alt karın bölgesinde şayet ağrı varsa biraz daha erken safhada bu hastalığı yakalayabiliriz.” tabirlerini kullandı.
DOĞUM YAPMAMIŞ OLMAK RİSKİ ARTIRIYOR
Hastalığın genetik olarak da geçtiğini kaydeden Özaslan, “Öncelikle risk faktörü ileri yaş. 60 yaşını geçtikten sonra yumurtalık kanseri riski daha da artıyor. Onun dışında öbür kanserlerde gördüğümüz üzere sigara ve obezite de bu kanser için risk faktörüdür. Doğum yapmamış olmak, emzirmemek, menopoz sonrası östrojen hormonu kullanmak, hatta yapılan çalışmalarda 10 yıldan uzun mühlet terleme ve pişik için pudra kullanmak da yumurtalık kanseri için bir risk faktörüdür. Yumurtalık kanserinde risk faktörlerinden biri de genetik yatkınlık. Bu kanserlerin yüzde 10’u genetik geçişli. Genetik testlerle tespit edilen BRCA1 ve 2. Şayet bir bayanda BRCA mutasyonu varsa, yaklaşık yüzde 50 oranında ömür uzunluğu over kanseri çıkma ihtimali vardır. BRCA mutasyonu olan bayanlarda 40 yaşından sonra yumurtalık kanseri çıkma ihtimalini artırıyor. Genetik testle tespit edilmese bile ailedeki kanser hikayesi, bu mutasyon ihtimalinin yüksek olduğunu gösterebilir. 45 yaşından evvel 1. ve 2. dereceden akrabalarında göğüs kanseri varsa, anne ve baba tarafında en az 2 bireyde göğüs kanseri ve yumurtalık kanseri varsa bayanlarda genetik risk yükseliyor. Fakat bu sırf bayanları değil, erkekleri de etkileyen bir genetik risk. Ailede prostat kanseri olması, pankreas kanseri olması BRCA mutasyonu olduğunu düşündürmelidir. Bu türlü durumlarda kesinlikle BRCA testi yaptırılmalarını öneriyoruz. Bu test kandan bakılıyor ve bütün hastanelerde çarçabuk yapılıyor. Yaklaşık 2 ayda da sonucu çıkıyor ve o sonuca nazaran de gerekli tedavi planlanabiliyor. BRCA mutasyonu olan bayanlara hami yumurtalık cerrahisi önerilmektedir. BRCA mutasyonu olan bayanlar, doğumunu yaptıktan sonra ya da öbür doğum düşünmüyorsa, 40 yaşından sonra yumurtalıklarını kollayıcı gayeyle aldırmaları uygun olacaktır.” halinde konuştu.
Yumurtalık kanserinin ana tedavisinin cerrahi olduğunu lisana getiren Özaslan, “Tüm kanser ameliyatlarında olduğu üzere, gözle görülen tüm kitleleri büsbütün çıkarmak gerekiyor. Kimi hastalarda ise başlangıçta tüm kitleler çıkarılamayacak durumdaysa cerrahi öncesi kemoterapi yapılması gerekebilir. Cerrahi yapamadığımız yahut cerrahi sonrası nüks gelişen hastalarda da ana tedavisi ise kemoterapi oluyor. Bunun dışında kemoterapi tedavisi kapsamında tümörü hedefleyen akıllı ilaçlarda da kelam etmemiz gerekir. Ayrıyeten yeni çıkan bir tedavi sistemi olan immunoterapilerin de son birkaç yıldır kimi yumurtalık kanseri kümesinde aktifliği olduğunu görüyoruz. Son olarak genetik olarak BRCA mutasyonu olan hastalara özel kullanılan amaca yönelik ilaçlar da mevcuttur.” diye konuştu.
Ensonhaber
