Doktorlar Türkiye’den Neden Gidiyor? Son yıllarda artan ‘Hekim Göçü’nde en değerli neden ne? Bilim Sıhhat Haber Ajansı’nın (BSHA) ‘Türkiye’den Göç Eden Doktorlar Anlatıyor’ haber dizisindeki röportajlarında bu hafta, Elazığ’ın Karakoçan İlçesi doğumlu 34 yaşındaki Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Emrah Yıldırım konuk oldu.
‘Türkiye’den Göç Eden Tabipler Anlatıyor’
Yine bir ‘hekim göçü’ kıssası, tekrar bir hekim… Gidenler, kalanlar ve gitmeye çalışanların hikayelerini anlatmaya devam ediyoruz. 2018 yılının Eylül ayında kendisi üzere asistan tabip olan eşiyle birlikte Almanya’ya göç eden Dr. Emrah Yıldırım, Konya Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra, mecburi hizmet için Muş’a atanıyor. Bu ortada tıpta uzmanlık imtihanına girerek İnönü Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nü kazanıyor ve asistanlık sürecine giriyor. 4 yıl kadar asistan tabip olarak çalışıyor. Haziran 2015’te seçimlerin iptali ile başlayan ve FETÖ Darbe Teşebbüsü ile devam eden süreçte, siyasi atmosfer gitgide baskıcı bir hal almaya başlayınca, meslektaşlarının soruşturmalar sarmalında olduğuna tanıklık ediyor. Kendisi hakkında da bir dava açılıyor. Ve bu bardağı taşıran son damla oluyor, uzmanlık imtihanına 10 ay kala ani bir karar alarak istifa ediyor. Almanya’ya gitme tarafında birinci adımı atıyor. Almanya’da 2 yıl lisan eğitimi alıyor. Yeni bir lisan, yeni bir ülke ve yeni bir yaşama adapte olmaya çabalıyor ve başarıyor. Almanya’da birinci olarak 200 yataklı küçük bir hastanede asistan tabip olarak çalışmaya başlıyor. Akabinde da hastane değiştirerek daha büyük kapasiteli bir hastanenin ortopedi servisinde işe başlıyor.
İlk Vazife Yeri, Birinci Hayal Kırıklığı!
Mesleğe yeni başlayan bütün hekimlerin olduğu üzere o da istekli ve heyecanlı bir formda beyaz önlüğü giymiş üstüne ancak işler çok da hayal ettiği üzere ilerlememiş. Op. Dr. Yıldırım şöyle anlatıyor yaşadıklarını: “İcra ettiğimiz mesleğin kolay olmadığının farkında olsam da açıkçası çalışmaya başlayana kadar beni nelerin beklediğini bilmiyormuşum. Birinci hayal kırıklığımı, mecburi hizmetteki birinci vazife yerim Muş’ta yaşadım. Bir hasta yakını elinde bıçakla acil servisi basıp, kardeşine rapor yazmadığım için bana ‘haddimi bildirmek’ istedi. Asistanlık dönemimde de İnönü Üniversitesi Ortopedi Bölümü’nde de misal olayları mütemadiyen yaşamaya devam ettim. Sıhhat çalışanlarına şiddet en temel sorunlarımızdan biriydi.”
‘Şiddet’ Demokles’in Kılıcı Üzere Başımızda Sallanıyordu!
Büyük hayaller kurarak hekim olmayı isteyen Dr. Emrah, kendisini yurt dışına gitmeye iten nedenler ortasında birinci sıraya ‘sağlıkta şiddet’ olaylarıyla sıkça karşılaşmış olmasını koyuyor. Bu şiddet bir tek hastadan ve hasta yakınından kaynaklı değil, asistanlıkta karşılaştığı yönetici mobbingleri de bu olaylara dahil… Dr. Yıldırım, bu durumu şöyle özetledi: “Cerrahi branşlardaki sert hiyerarşi, etik olmayan, teşhis yahut tedavide yeri bulunmayan istekleri karşılanmayınca agresifleşen ve tehdit eden hasta ve hasta yakınlarıyla ziyadesiyle karşılaşıyorduk. Bunun yanında hocalarımızın ve öbür meslektaşlarımızın yaptığı mobbing, Cimer’e yahut Başhekimliğe yazılan her şikâyetin başımızda Demokles’in Kılıcı üzere sallanması, biz mobbinge yahut şiddete uğrarken meyyit numarası yapan yöneticilerin, en ufak şikâyette bizi soruşturmalarla bezdirmeye çalışmaları bir noktadan sonra bizi nefes alamayacak hale getirdi.”
Türkiye’den Ayrılmak Kaçınılmaz Sondu, Hissetmiştim!
“Kronik yorgun, mobbinge uğrayan, poliklinikte günlük 100-120 hasta bakmak zorunda kalan, kelamlı ve fizikî şiddete uğrayan bir tabip olarak Türkiye’den ayrılmanın kaçınılmaz bir son olduğunun farkına varmıştım” diyen Tabip Emrah Yıldırım, “İngilizcemi ilerletmeye başladım. Kanada’dan, İtalya’dan ve İspanya’dan birçok hastane ile yazıştım. Hedefim evvel yurt dışında kısa bir rotasyon yapma ve 2019 yılında uzmanlık eğitimimi tamamlayıp yurt dışına gitmekti. Bu hastanelerin birçoğundan rotasyon için kabul de aldım” dedi.
“Kendimi Artık Bu Ülkeye İlişkin Hissetmekte Zorlanıyordum”
Siyasi Atmosfer, Baskı Ortamı Gidişini Hızlandırdı!
Türkiye’de siyasi ortam ve atmosferin 7 Haziran 2015 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerin iptal edilmesi, tekrar seçimlere gidilmesi, kaos ortamı, Ankara Gar Katliamı, Suruç’taki bombalı akın ve öbür sivil katliamların yarattığı pskilojik durumundan etkilendiğinden bahseden Dr. Yıldırım, “Kendimi artık bu ülkeye ilişkin hissetmekte zorlanıyordum. 15 Temmuz Darbe Girişimi’nden sonra ise herkesin malumu baskı giderek arttı. Ülke nefes alınamayacak hale geldi. Birçok meslektaşım bu süreçte ihraç edildi ve tutuklandı. 2018 yılının başında ise benim hakkımda da bir dava açıldı. Türkiye’de adaletin ne kadar adaletsiz olduğunu bu süreçte şahsen yaşayarak öğrendim. Hatasız olmanız bir mana söz etmiyordu. Devlet sizi cezalandırmak istiyorsa buna mahzur olamıyorsunuz. O yüzden çok sıkıntı bir karar almak zorunda kaldım. Uzmanlığıma 10 ay kalmışken istifa edip eşimle birlikte Türkiye’den ayrıldık ve Almanya’ya geldik. Oturum müsaadesi ve öbür evrak işlerini hallettikten sonra Almanca öğrenmeye başladık. Denklik sürecini tamamlayıp, tıbbi Almanca imtihanını geçtikten sonra da 200 yataklı bir hastanede çalışmaya başladım. Eşim ise eş vakitli diğer bir hastanede dahiliye asistanı olarak çalışmaya başladı. 6 ay evvel ise büyük bir hastanenin ortopedi kısmına geçtim. Şu an orada çalışmaya devam etmekteyim” dedi.
Almanya’da Çalışma Şartları Nasıl?
Almanya’da çalışma şartlarının Türkiye ile kıyaslanmayacak derecede âlâ olduğunu söyleyen Dr. Yıldırım “Poliklinikte 100 hasta, acil serviste 300 hasta bakmak zorunda değilsiniz. Hastalar ve yakınları epeyce kibar ve anlayışlı. Yarım saati mola olmak üzere günde yalnızca 8.5 saat mesai yapıyorsunuz. Fazla mesai yapmak zorunda kalırsanız, patron bunu size ödemek zorunda. Türkiye’de bir asistan aralıksız 36 saat çalışmak zorunda kalıyorken, burada 24 saatlik nöbetler bile çabucak hemen büsbütün kalkmış durumda. Çabucak çabucak hiçbir yerde 24 saat nöbet tutmak zorunda değilsiniz. Nöbet sonraki de mesai yapmak yok. Daha doğrusu yapmanıza müsaade verilmiyor. Türkiye’de asistan tabiplerin 20 iş günü tatil hakkı var. Kimi klinikler bunu bile kullanmanıza müsaade vermiyor. Almanya’da ise 30 iş günü tatil hakkınız bulunmakta. Almanya’da hiyerarşi yok denecek kadar az. Kısmın şefi hariç, bütün hocalarıma ve meslektaşlarıma ismi ile hitap ediyorum” diye konuştu.
“Türkiye’de Hayal Edilebilecek Bir Durum Bile Değildi”
Türkiye’deki çarpık hiyerarşiden bahseden Dr. Emrah Yıldırım şunları anlattı: “Ülkemizde senden 3 ay evvel mesleğe başlamış bir meslektaşının bile her isteğinin buyruk kabul edildiği, ismi ile hitap etmenin yasak olduğu bir ülkeden gelen bir cerrahi asistanı için Almanya’da şaşkınlık yaşadım. Türkiye’de bu hayal edilebilecek bir durum bile değil. Almanya’da meslektaşlarım, hocalarım ve kısım şefim son derece mütevaziler. Mukayese edersek mobbing burada besbelli biçimde az. Hiyerarşide sizin üstünüzde yer alan meslektaşlarınız size hürmet duyuyor. İş tarifiniz muhakkak, sorumluluklarınız, görevleriniz ve haklarınız kanunen belirlenmiş. Haksızlığa uğradığınızı düşündüğünüzde başvurabileceğiniz ve türel dayanak alabileceğiniz bir hastane heyeti ve tabip sendikası var.”
Almanya’da Hekimlik Yapmanın Zorlukları Var Mı?
Çalışma şartları hoş, mesleksel manada bedelli hissetme, mobbing, sıhhatte şiddet olayları en minimum seviyede lakin yurt dışında çalışmanın kimi dezavantajları da var diyor Tabip Emrah, “Almanya’da hekimlik yapabilmek için yurt dışından gelen biri öncelikle kendisini kanıtlamalı” diyen Yıldırım şöyle devam etti: “Kendinizi kanıtlayana kadar kalifikasyonunuzun altında çalışmak zorunda kalıyorsunuz. Almanca güç bir lisan, lisan bariyerini aşmanız ve akıcı bir Almanca konuşmanız uzun sürüyor. Haliyle kendinizi tabir etmekte zorlanıyor, kendinizi iş ortamında rahat hissetmiyorsunuz. Hastanede yaptığınız her şeyi detaylı olarak dokümante etmek zorundasınız. Bu bizim pek alışık olmadığımız bir durum. Bunun yanında doğal olarak arkadaşlarınızı ve ailenizi özlüyorsunuz. Bunların yanı sıra ülkenin genel siyasi atmosferinin daha stabil olması ve maaşınızın size aşikâr bir hayat standardı sağlaması Almanya’yı daha cazip hale getiriyor. Bunların hepsini üst üste koyduğunuzda âlâ ki gelmişim diyorum.”
Türkiye’deki Tabiplerin Yurt Dışına Talepleri Artıyor
Türkiye’de çalışma şartlarının kendi ayrıldığı vakitle kıyaslayan Dr. Emrah, takip ettiği ve arkadaşları ile yaptığı görüşmelerden anladığı kadarıyla durumların daha da kötüleştiğini söyledi ve devam etti: “Yurt dışında hekimliğe talebin Türkiyeli meslektaşlarım ortasında giderek artması durumların daha da berbata gittiğinin göstergesi diye düşünüyorum. Yurt dışında hekimliğin zorlukları var ancak zannedilen kadar sıkıntı değil. Benim değersizleştirilen, emeğinin karşılığı verilmeyen, siyasi çıkarlar için kışkırtılmış hasta ve yakınlarına tabiri caizse paspas edilen, insanca çalışma şartları elinden alınmış, mesleğini onurluca icra etmesi engellenen, istenmeyen meslektaşlarım için birçok alternatif var. Almanya bu ülkelerden biri. Lisan öğrensinler, gelsinler, mesleklerini daha insani şartlarda icra etsinler. İsviçreli müellif Bichsel’in yazdığı üzere; ‘Ruhe finden ist so etwas wie Heimat finden’ Türkçesi; “Huzuru bulmak, vatanı bulmak üzeredir.”
“Ailem, Arkadaşlarım, Doğduğum Yer Gözümde Tütüyor”
Türkiye’ye Dönmek Mümkün Mü?
Her şeye karşın Almanya’dan Türkiye’ye dönmek ister misiniz? sorumuza “Kesinlikle” diye karşılık veriyor Dr. Emrah Yıldırım, “Ülkemin dağları, ovaları, ırmakları beni bekliyor. Ailem, arkadaşlarım, doğduğum yer gözümde tütüyor. Fakat Türkiye’nin bu derece çorak, adaletten uzak, muhakemesini yitirmiş, vasatı yücelten iklimine geri dönmek bizim için bir seçenek değil şu an. Celladın ipinin, polisin kırbacının, spikerin çenesinin, baskı makinesinin zalimlerin elinde olmadığı bir Türkiye’de yaşamak ve çalışmak ümidi ile” diye de son veriyor kelamlarına. BSHA-Bilim Ve Sıhhat Haber Ajansı
