Türkiye’nin 7’nci büyük gölü olan ve son yıllarda yaşanan kuraklığın da tesiriyle kuruma tehlikesiyle karşı karşıya olan Burdur Gölü’nün su düzeyi; son 51 yılda 17,74 metre düştü.

60 YIL EVVEL 850 METREYDİ

En eski su düzey ölçümü 1959 yılı Aralık ayında 851,32 metre olarak ölçülen Burdur Gölü’nde en yüksek su düzeyi ise 1970 yılı Haziran ayında 857,57 metre oldu. Burdur Gölü’nün su düzeyi Haziran 2021 itibarıyla 839,83 metre olarak ölçüldü. Aralık 1959’da 205,54 km2 olarak ölçülen gölün yüzeyi ise 1 Haziran 2021 tarihi prestijiyle 123,45 km2’ye, 6062,48 hm3 olarak ölçülen hacim ise 3731,67 hm3’e düştü.

DSİ, AR-GE ÇALIŞMASNDA 3 FARKLI SİSTEM DENEDİ

Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü tarafından ‘Burdur Gölü Alt Havzası Hareket Planı’ kapsamında buharlaşmanın azaltılarak, su istikrarının denetim altına alınması emeliyle çalışma yapıldı. Göl kenarında inşa edilen havuzlara buharlaşmanın azaltılmasında en yaygın kullanılan prosedürlerden olan monolayer, gölge topları ve güneş panelleri olmak üzere üç farklı sistemin 1 yıl mühletle denenmesi ve sonuçların raporlanması amaçlanan Ar-Ge çalışması gerçekleştirildi. Üretimine 2018 yılı Temmuz ayında başlanan havuzlar, 2018 Kasım’da tamamlandı. Havuzlar göl suyu ile doldurularak 1 Aralık 2018 itibarıyla buharlaşmaya ait deneme ölçümlerine başlandı. 1 yıl müddetle buharlaşma ölçümleri yapılan havuzlarda 30 Kasım 2019’da ölçümler tamamlandı.

BUHARLAŞMA EN DÜŞÜK KASIM, EN YÜKSEK AĞUSTOS’TA

Ar-Ge çalışmasında DSİ Isparta 18’inci Bölge Müdürlüğü Kalite Denetim Şube Müdürlüğü tarafından 15 günde bir su numuneleri alınarak sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik, çözünmüş oksijen ve doygunluğu, Secchi diski ölçümleri gerçekleştirildi. Yapılan çalışmada aylara nazaran buharlaşma oranı değerlendirildiğinde en düşük buharlaşma oranının kasım ayında, en yüksek buharlaşma oranının ise ağustos ayında olduğu tespit edildi.

“BURDUR GÖLÜ KENARINDA 4 HAVUZ OLUŞTURULDU”

DSİ’nin yaptığı Ar-Ge çalışması ile ilgili olarak Demirören Haber Ajansı’na (DHA) konuşan AK Parti Burdur Milletvekili Bayram Özçelik, şunları söyledi:

“Burdur Gölü’nde su kaybı ile ilgili yapılan araştırmalar sonucunda en fazla etkenin buharlaşma olduğu tespit edilmişti. Bunun üzerine DSİ Genel Müdürlüğü, Isparta Bölge Müdürlüğü ile Burdur Gölü’nün kenarında bir Ar-Ge çalışması başlattı. Burdur Gölü kenarında 4 havuz oluşturuldu. Biri doğal biçimiyle boş bırakıldı, birisine kimyasal mineraller, birisine kimyasal toplar konuldu, dördüncü havuza ise güneş panelleri konularak çalışma gerçekleştirildi ve bunun sonucunda yapılan raporlama sonucunda buharlaşma oranlarına bakıldı. Bu oran içerisinde kimyasal minerallerin konulduğu havuzda yüzde 10’luk bir buharlaşmanın önlendiği, kimyasal topların konulduğu havuzda ise yüzde 67’lik bir oranla buharlaşmanın önlendiği, güneş panelinin konulduğu son havuzda ise yüzde 54,7’lik bir buharlaşmanın önlendiği ortaya çıktı. Bunun sonucunda gölge topları oran yüksek olmasına karşın maliyeti ve uygulanabilirliği açısından çok uygun görülmedi fakat güneş panelleri üzerinde uzmanlar çalışmalar gerçekleştirdi. DSİ Genel Müdürlüğü, Su İdaresi Genel Müdürlüğü, Su İdaresi Üst Heyeti tarafından yapılan çalışmalar sonucunda Türkiye’deki 200’e yakın doğal gölde, 826’ya yakın barajda, 507’ye yakın gölette buharlaşma oranlarının azaltılması açısından güneş panellerinin uygulanabileceği kanaatine varıldı. Bunun sonucunda önümüzdeki yıllarda Burdur Gölü’müzün bir kısmında ‘yüzer güneş panelleri’ ile buharlaşmanın önüne geçilmesiyle ilgili bir çalışma yapılacak.”

ELEKTRİK DE ÜRETİLECEK

Ar-Ge çalışmasının çok verimli geçtiğinin şahsen görüldüğünü kaydeden Bayram Özçelik, bilhassa yüzde 54,7’lik oranda buharlaşmanın önlendiği güneş paneli uygulamasıyla 5,22 milyon metreküplük suyun buharlaşmasının önlenebileceğinin ortaya çıktığını vurguladı.

Özçelik, “Dolayısıyla bu da gölümüz için bir nebze can suyu pozisyonuna girmiş oldu. Natürel ki burada elektrik üretimi olacak. Paneller konulduğunda gerçekleşecek bir şey. Burada da 2 milyar 800 milyon kilovat/saat civarında bir elektrik üretiminin gerçekleşeceği de Ar-Ge çalışmalarında ortaya çıkmış oldu” dedi.

Su İdaresi Genel Müdürlüğü’nün yaptığı çalışmalarda Burdur Gölü’ne can suyu katılması ve destek su getirilmesi hususlarında 6-7 unsurluk birtakım adımlar atıldığını söyleyen Özçelik, “Bu çalışmalar çerçevesinde kentlerin ileri atık su arıtmalarının Burdur Gölü’ne verilmesi, baraj ve göletlerde doğal hak denilen hakkın Burdur Gölü’ne verilmesiyle alakalı da bir çalışma gerçekleşecek. Bunun yanında gölün besleme havzasının içerisinde bulunan sondaj sistemlerinin devre dışı kalması bunun için de kapalı sistem sulama ve yağmurlama sulamanın, damla sulamanın kesinlikle çiftçilerimizde kullanılır hale getirilmesinin sağlanması gerekiyor. Zira yer altından beslenen suların da lakin kaçak sondajların ortadan kaldırılması ile mümkün olabileceğini tabir etmek isterim” diye konuştu.

Ensonhaber