Usta müellif Selim İleri’nin beyin embolisi kaynaklı bir rahatsızlıktan ötürü hastaneye kaldırılmasının akabinde beyin embolisi hastalığı ile ilgili araştırmalar sürat kazandı.

Vatandaşlar tarafından ”Beyin embolisi nedir, belirtileri nelerdir? Emboliden korunmak için ne yapmalı, tedavisi var mı?” sorularının karşılığı merak edildi.

Pekala, beyin embolisi nedir, belirtileri nelerdir? Emboliden korunmak için ne yapmalı, tedavisi var mı? İşte, beyin embolisi ile ilgili bilmeniz gerekenler..

EMBOLİ NEDİR?

Emboli, bedenimizde kan sağlayan birtakım damarların apansız tıkanması sonucu ortaya çıkan bir durumdur.

Kan sirkülasyonu sırasında bedenimizin bir kısmından öteki bir kısmına taşınan kan pıhtısı manasına da gelen emboli, kendi içerisinde akciğer embolisi, beyin embolisi üzere farklı sınıflara ayrılmaktadır.

BEYİN EMBOLİSİ NEDİR?

Kan pıhtısının kalpten yahut büyük boyun damarlarından beyne gitmesi, süreksiz yahut kalıcı beyin dokusunda, kan akımındaki bozulma sonucu hasara neden olmaktadır. Kol ya da bacaklarda ani hissizlik, felç, baş dönmesi, çift görme ve konuşma bozukluğu, beyin embolisinin tipik belirtileridir. Kısmi ya da tam felce yol açabilmektedir.

BEYİN EMBOLİSİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Beyin embolisi belirtileri, birinci planda beyne pıhtı atması yahut beyin kanaması olarak kabul edilmektedir. Beyin kanaması yahut pıhtı oluşumunu ayırt edebilmek için acil olarak beyin tomografisi ve MR çekilmektedir.

Ayağa kalkmaya çalışırken kalkamama yahut ayaktayken düşme, kollarını havaya kaldıramama, sözleri düzgün söyleyememe ya da düzgün cümleler kuramama gib durumlar, ‘kişide beyin damar hastalığı sorunu var’ manasına gelmektedir. Bu bulgular, gece uykuda da gerçekleşebilmektedir. Kişi, uykusundan felç geçirerek uyanabilmektedir. Beyin embolisinin öteki belirtileri şu formda sıralanabilir:

• Yüzde tek taraflı kayma
• Bedenin bir tarafında birdenbire oluşan kuvvetsizlik
• Bir kol ve bacağın tutmaması
• Kolda yahut bacakta uyuşma ve karıncalanma
• Konuşmanın bozulması, konuşamama,
• Anlamada ve hafızada zahmet
• Anlamsız konuşma
• Görmede kayıp olması yani süreksiz körlük oluşması
• İstikrar kaybı
• Yutma zahmeti

BEYİN EMBOLİSİNİN TEDAVİSİ VAR MI?

Beyin embolisi (inme) tedavisinin en kısa müddette yapılması gerekmektedir. Beyin damarı tıkandığında, beyin dokusunda hasar oluşmaya başlamakta ve bu hasar, bekledikçe daha da genişlemektedir.

Hasarın durumu, tıkanan damarın büyüklüğüne ve mühlete bağlı olarak artıl göstermektedir. Damarın bir an evvel açılmasıyla, tüm bunları engelleyerek beyin dokusunda oluşan hasarın genişlemesinin önüne geçilebilmektedir. Bu nedenle, inme kelam konusu olduğunda süratli tedavi, erken ve süratli düzelme manasına gelmektedir.

Bu yollardan biri, pıhtı eritici ilaçların damar yoluyla verilerek pıhtının erimesinin beklenmesidir. Bu tedavi birinci 4,5 saatte uygulanmaktadır. Bu süreyi geçen hastalarda, pıhtı eritici ilaç tedavisi mümkün değildir.

İkincisi ise son yıllarda giderek artan teknolojik yenilikler barındıran anjiyografik pıhtı çıkarma süreçleridir. Bu tedavinin, şikayet başlangıcından itibaren birinci 8 saat içinde yapılması önerilmektedir. Müddet geçtikçe beyinde hasar artacağı için bu tedavinin fayda sağlama ihtimali azalmaktadır. Bu süreçler, hastanın klinik bulgusu doğrultusunda yapılmalıdır.

Bu tedavilerde, hastalarda şikayetlerin başlamasıyla birilikte 112’ye haber verilmesi gerekmektedir. Bu tedavileri yapan inme kliniklerine hastanın ulaştırılması değerlidir.

Bu tedaviler, bazı hastaların klinik durumu ve kanama riski nedeniyle yapılamamaktadır. Bunu inme merkezinde kıymetlendirmek değerlidir.

Ayrıyeten pıhtı atmasına neden olabilecek büyük damar tıkanıklığının şah damar tıkanıklığı olup olmadığını araştırmak, kalpte ritim bozukluğu olup olmadığını araştırmak ve tedavisini planlamak da inme tekrarını önlemek çok değerlidir. Kan sulandırıcı ilaçlar, pıhtının tekrar oluşmasını önlemek için verilmektedir. Beyinde ödem varsa ödem çözücü ilaç verilir.

Bacaklarda kan pıhtısının yol açabileceği kronik şişlik, dereceli sıkıştırma çorapları ile giderilebilmektedir. Bilekten bacağa gerçek gevşeyen bu çoraplar, bacakta hafif bir baskı yaratmakta ve böylelikle kanın pıhtılaşması önlenebilmektedir.

EMBOLİDEN KORUNMAK İÇİN NE YAPMALI?

Kandaki pıhtılaşma, akciğer, kalp ve beyin üzere önemli organlara ulaştığında embolinin öldürebilme ihtimali vardır. Emboli riskiniz bulunuyorsa, emboliden korunma usullerini deneyebilirsiniz. Bu teknikler şu biçimdedir:

• Bacaklarınızı yatarken mümkün olduğunca üstte tutmaya çalışın.
• Daha evvel emboli geçirdiyseniz ya da ailenizde emboli geçiren biri varsa sıkıştırma çorapları kullanmayı deneyin.
• Yakın bir vakitte ameliyat olacaksanız, uzun bir müddet için yatakta hareketsiz kalmayın.
• Ağrıya karşın ortada ayağa kalkarak yürümeniz, emboliden korunmanızı sağlayabilir.
• Seyahat esnasında bacağınızda pıhtı oluşumunu engellemek ismine bol ölçüde su tüketin. Ortada sırada ayağa kalkın ve otobüs molalarında dışarıda yürüyüş yapın.
• Uçak ya da otobüs seyahatiniz sırasında bacak antrenmanları yapın.
• Ayak bileklerinizi her 15-30 dakikada bir bükmeyi deneyin.
• Sigara kullanmayın.
• Günde 30 dakikalık yürüyüşlere çıkın.
• Obezite emboliyi tetiklediğinden standart ve sağlıklı kilonuzda kalmaya çalışın.

Ensonhaber