Bedenin rastgele bir yerinde oluşan kan pıhtısının, kan sirkülasyonu aracılığı ile bedenin öbür bir kısmına taşınmasına emboli ismi veriliyor. Akciğer damarlarına taşınan emboli ise ‘‘Pulmoner emboli’’ olarak isimlendiriliyor.
Akciğer damarlarına pıhtı atması olarak da bilinen pulmoner embolinin; kalp, beyin, karaciğer ve öbür tüm organlarda büyük hasarlar meydana getirdiğini söz eden Göğüs Hastalıkları Anabilim Kolu Uzmanı Dr. Fadime Tülücü, erken teşhis ve süratli müdahalenin yapılamadığı durumlarda ise ani ölümlere neden olabileceğini söyledi.
PULMONER EMBOLİ BELİRTİLERİ
Göğüs Hastalıkları Anabilim Kolu Uzmanı Dr. Fadime Tülücü, pulmoner embolinin tetiklediği tesirlerle ilgili, “Akciğer atardamarında tıkanma nedeniyle akciğer dokusunun bir kısmında kan akımı durur. Akciğerde buna bağlı hasar oluşur. Kandaki oksijen seviyesindeki düşüş nedeniyle kalp, beyin, karaciğer üzere tüm öbür organlar da hasar görebilir. Kalp akciğer pompa sisteminin bozulmasıyla, kalpte ritim bozukluğu ve yetersizlik meydana gelir. Bu duruma akciğer damarlarında tansiyon yükselmesi eklenir.” tabirlerini kullandı.
Uzm. Dr. Fadime Tülücü, kronik olanları var olsa da akciğer damarlarının pıhtı yoluyla tıkanması yani tromboembolilerin, çoğunlukla ani başlangıçlı olduğunu, tıkanma oranına nazaran ise önemli hayati tehlikeler oluşturabileceğini belirtti. Uzm. Dr. Fadime Tülücü, pulmoner embolinin ekseriyetle bacaktaki bir toplardamardan akciğere gelen bir kan pıhtısı nedeniyle geliştiğini söyleyerek, “Hastalığın en sık belirtileri ani başlangıçlı nefes darlığı, batıcı göğüs ağrısı, çarpıntı olup bazen de kan tükürme, cilt renginin mora dönmesi ve bacaklarda şişlikle birlikte ağrı olmasıdır. Akciğer atardamarındaki tıkanıklık fazla olup akciğer sirkülasyonunu büyük ölçüde bozarsa, tansiyon birden düşer ve hasta şok durumuna girebilir. Maalesef bu durumda teşhiste gecikme olur süratli müdahale edilmezse kişi hayatını kaybedebilir. Lakin bu durum çok sık değildir.” dedi.
Riski altında olanları sıralayan Tülücü, “Pulmoner emboli, çoklukla uzun müddet hareketsiz kalan, yatak istirahatinde olan, cerrahi teşebbüs ve kaza- travma sonrası birinci 2 ay içinde olan, gebelikte yahut doğum sonrasında, fazla kilolu olan (obezite), doğum denetim ya da hormon tedavisi ilacı kullanan, kan pıhtılaşmasına neden olan genetik hastalıklar, kanser varlığı ya da ileri evre kalp yetmezliği bulunan bireylerde görülebiliyor.” diye konuştu.
PULMONER EMBOLİ TANISI NASIL KONULUYOR?
Uzm. Dr. Fadime Tülücü, teşhiste en değerli faktörün, pulmoner emboliyi düşündürecek şikayetlerin varlığında, bu hastalığın akla gelmesi olduğunu söyleyerek, şöyle devam etti: “Çünkü pulmoner emboli maalesef çoğunlukla atlanan bir hastalıktır. Erken teşhiste gecikme ani ölümlerin yaşanmasına neden olabilir. Teşhis için kanda D-dimer testi, bilgisayarlı akciğer tomografisi, akciğer ventilasyon-perfüzyon sintigrafisi, akciğer anjiyografisi, bacaklarda venöz doppler ultrasonu üzere testler kullanılır. Hangi testin hangi hastada kullanılacağına göğüs hastalıkları uzmanı karar verir.”
Pulmoner emboli tedavisinden de bahseden Tülücü, “Tedavide, kanın pıhtılaşma yeteneğini azaltan kan sulandırıcı ilaçlar, hayat tehlikesi olan durumlarda trombolitik denen pıhtı eriticiler, bazen da tıkanan damara kateterle girmek yahut nadiren cerrahi süreçlerden yararlanılıyor. Tedavi müddeti ise pıhtıya bağlı risk faktörlerine nazaran değişiklik gösteriyor ve mühlete göğüs hastalıkları uzmanı, tedavi karşılığına ve riskin devamlılığına nazaran karar veriyor.” dedi.
Ensonhaber
