Politika seyahatine CHP İzmir 2. Bölge Milletvekili Aday Adaylığına müracaat yaparak adım atan Prof. Dr. Fisun Şenuzun Aykar ile Bilim Sıhhat Haber Ajansı (BSHA) röportajında, ‘politik güç olma’ kavramı en dikkat çeken açıklamalardan biri oldu.

Aykar, insanlığın var oluşundan günümüze kadar yaşanan tüm kozmik olayların,hemşirelik mesleğinin değişmesine ve gelişmesine sebep olduğunu ve Covid-19 süreci ile birlikte dünya genelinde hemşirelik meslek örgütlerinde bir farkındalık oluştuğunu, özlük hakları ve daha birçok sorunun tahlil yolunun seçim süreçlerinde seçmen olarak değil seçilen olarak var olmaktan geçtiğini söyledi. Türkiye’de hemşirelerin ve tüm sıhhat işçilerinin de artık farkındalık kazandıklarını söyleyen Prof. Dr. Aykar, ‘hemşirelerin politik güç’ başkanı olarak çıktığı seyahat ile ilgili sorularımızı yanıtladı.

Dersini Âlâ Çalıştı!

28. Periyot Milletvekilliği Seçimleri için Tınaztepe Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekanlığı misyonundan istifa ederek,Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) İzmir 2. Bölge Milletvekilliği Aday Adayı olan Prof. Dr. Fisun Şenuzun Aykar, BSHA ile bir ortaya geldi. Milletvekilliği olmayı geçmiş yıllardan beri hedefleyerek bu yola çıktığını söyleyen Fisun Şenuzun Aykar, milletvekilli olma fikrinin zihninde belirdiği yıllardan bugüne dek hazırlık sürecini anlatarak, hemşirelerin de özlük hakları başta olmak üzere birçok problemle uğraşta sahip oldukları politik güç potansiyelinin farkına vardıklarını söyledi. CHP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu ile görüşerek aday adaylığı çalışmalarına start veren Prof. Dr. Aykar, dünya genelinde bilhassa Covid-19 sürecinden sonra hemşirelerin politik güçlerinin farkına vardıklarını ve 2021’den sonraki genel seçimlerde ‘biz de varız’ dediklerini söyledi. 

“Tek Başına Bir Hiç, Daima Birlikte Her Şey”

Aykar, Hemşireler başta olmak üzere çok sayıda sıhhat çalışanının Covid-19 Pandemi sürecinde ve 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda de yeniden ortaya çıkan ‘değersizlik’  hissiyle baş etmek zorunda kaldıklarını söyledi. “Hemşireler olarak politik güç olmak konusunda kelam sahibi olmazsak özlük haklarımız konusunda eksikliklerimiz başta olmak üzere hiçbir politik gücün savunucusu olamalıyız” diyen Aykar,  “Tek başına bir hiç, daima birlikte her şey” sloganıyla yola çıktığını, yanıbaşında da kocaman bir grubun gücü olduğunu vurguladı. Hemşire Profesör Aykar, Türkiye’deki hemşirelerin politik güçlerinin farkına varması için adeta bir doping verme stratejisi çizerek, milletvekilliği aday adaylığını muvaffakiyetle sonuçlandırmaya koşuyor.

BSHA: Kısaca Fisun Şenuzun Aykar’ı tanıyabilir miyiz? 

F.Ş.A: Avrupa’nın birinci lisans eğitimi ülkemizde, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu’nda 1955 yılında başladı ve ben de mezunu olduğum için çok gururluyum. Mezun olduğum okulda dekanlık misyonunda bulunmaktan dolayı de ayrıyeten çok gurur duyuyorum. Yüksek lisans ve Doktora eğitimimi tekrar Ege Üniversitesi’nde tamamladıktan sonra Post-Doktora eğitimimi Amerika’da sürdürdüm. 2006 yılında Doçent ve 2021 yılında Profesör olarak Hem devlet hem de Vakıf Üniversitelerinde çeşitli akademik ve idari misyonlarda bulundum. Lokal idare ve STK’lar ile çok sayıda eğitim ve projeler gerçekleştirmiş bir bilim insanı olarak, 28. Periyot Parlamentosunda sıhhat işçilerinin temsiliyetini yerine getirmek ve hizmet vermek için aday adayıyım.

BSHA: 28. Periyot milletvekilliği seçimlerinde CHP’den, Millet İttifakından aday adayı oldunuz. Aday olma fikri nereden doğdu, teklif mi aldınız. Bize biraz süreçten bahsedebilir misiniz?

F.Ş.A: Tabi ki. Eğitim, akademik ve klinik olmak üzere mesleğin her alanında Dünya genelinde çok başarılı olan Türk Hemşirelerimizin maalesef Ülkemizin sıhhat siyasetlerinin oluşturulmasında ve mesleksel özlük haklarının savunulmasında Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ve ilgili Bakanlıklarda hak ettikleri temsiliyet mümkün olmamıştır. Dünya genelinde Hemşireliğin siyaset oluşturma süreçlerindeki tesiri ve gücü incelendiğinde en hoş örneklerden birini Amerikan hemşirelerinin 2000’li yıllardan bu yana Başkanlık seçimlerinde mesleksel özlük haklarını destekleyen, hastanelerde ve de tüm sıhhat sistemlerinde hemşirelerin oynadığı hayati rolü anlayan adayları destekleyeceklerini ortak bir ses olarak duyurmaları ve “Hemşirenin oyu hemşirenin gücü ve sesi” hareketi ile hemşireliğin politik gücünü kazanmaları ve sürdürmeleridir (https://nursesvote.org/issues/). COVID-19 Pandemisi sonrası misal örnekler Kanada, Avustralya, İrlanda genel seçimlerinde de muvaffakiyet ile sürdürülmüştür. Bizler de, başarılı bir hareket planı ve farkındalık ile Ülkemizde Kamu ve özel dahilinde klinisyen, eğitimci, akademisyen, emekli ve öğrencisi ile toplamda 400 bin kişilik dev hemşirelik ordusu ve Ebeler, diyetisyenler, fizyoterapistler, sıhhat teknikerleri, dayanak işçisi ve tüm sıhhat işçileri olarak yaklaşık 1.400.000 sıhhat çalışanının problemlerini ve birlikteliğini temsiliyet hakkını istiyoruz. Dünün sıhhat ihtilalinin öncü kahramanları olarak, hem toplumun sıhhat hakkını korumak ve savunmak hem de adaletsiz sıhhat sisteminin sıkıntılarını en ağır yaşayan sıhhat işçileri için harekete geçiyoruz Milletvekili olduğumuzda takımımızla birlikte karavanımız ile ülkemizdeki tüm kamu ve özel toplam bin 500’ü geçen hastanelere ziyaretler gerçekleştireceğiz. Hepsine gideceğiz. Ne olursa olsun grup meslektaşlarım ile daima bir ortada olarak taleplerini, isteklerini şimdiki tutacağız ve tahlilleri için çalışacağız.

“Hak Gayretinde Meşale Olmayı Maksat Edinmiş Biriyim”

BSHA: Politik güç olma yolunda birinci adımı atarak örnek olmayı mı tercih ettiniz?

F.Ş.A: Bu hedef  hem öğrencilerim hem benim için bir bütünleştiriciliği daha getirdi ve onlara kelam verdim. Zira ben olağanda de gücünü öğrencilerinden alan bir akademisyenimdir. O süreç içerisinde büyüyen öğrencilerim ile çaba de büyüdü. Hak çabasında meşale olmayı maksat edinmiş biriyim. Mezun olduklarında kendilerini düz bir memur olarak görmeleri yerine her alanda var olma fikrini daima bir arada hakim kıldık. Öğrencilerim derneklerde, sendikalarda, çeşitli alanlarda bunun gereğini ziyadesiyle yaptılar ve mevcut sıhhat siyasetlerinin yarattığı bu yıkıma karşı 2 yıl evvel artık inisiyatif alacak vaktin geldiğine karar verdiler. COVİD-19 bir kırılma noktası oldu. Mevt tehlikesi altında yok sayılmaları, ayrımcılığa maruz kalmaları artık inisiyatifi ele almamız gerektiği kaidesini doğurdu ve bugün ben de burada sizlerleyim. 

BSHA: Hemşirelikte politik gücü temsil ettiğinizi söylüyor, söylemekle de kalmayıp aday adayı olarak bu kavramı hayata geçiriyorsunuz. Etrafınızdan aday adayı olunca nasıl karşılandınız? 

F.Ş.A: Milletvekilliği süreci fikri yeni olmadığı ve ben gözüyle değil biz gözüyle bu süreci oluşturduğumuz için pek çok yerden takdir aldık. Hatta şunu belirteyim hemşireler hastalara en yakın olan meslek kümesidir. Bu yakınlıktan kaynaklı da gelen o kadar çok takviye var ki… Bizimle olduğunu söz eden, bu sürece sonsuz dayanak sunan binlerce kişi var. Tüm örgütlü meslektaşlarım, sıhhat işçileri, bunun yanında öğrencilerim ile bu süreç içinde büyük bir güç olarak buradayız. Genel Liderimiz, Cumhurbaşkanı Adayımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun da daima tabir ettiği ‘güçlü meclis’ vurgusu, meclisin toplumu tümüyle temsil etmesi gerekliliği çıktığımız bu yolun en kıymetli mihenk taşı oldu.

BSHA: Sağlık alanındaki vaatleriniz, çözülmesi gereken en önemli meselelerden en değerlileri nedir? 

F.Ş.A: Sağlık alanında pek çok sorun var tabi ki ancak burada en çok öne çıkan kısım aslında insani boyutu. Abraham Maslow’un meşhur bir gereksinim hiyerarşisinde de olduğu üzere fizyolojik gereksinimler ve güvenlik gereksinimleri birinci gereksinimlerdir. Bu açıdan birinci sorun yoksulluk sonu altındaki maaşlarımız. Uzun nöbetler ve çalışma saatleri yer alıyor. Bunun sebebi de çalışan sayımız, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ortalamalarının 3 kat altında ve bu probleme tahlil olacak 120 bin lise ve lisans mezunu meslektaşım atanmayı bekliyorlar. Bunun yanında; ‘Hemşirelik Kanunu’ mesleğinin vazife tarifine uygun biçimde düzenlenmesi, Takım ayrımına son verilmesi (4A-4B-45A), istihdamın tek takım olması, performans ve döner sermaye üzere gelir garantisi olmayan ve emekliliğe yansımayan fiyatlandırma yerine yoksulluk hududu üzerinde ve emekliliğe yansıyacak temel fiyat verilmesi (ek ödeme değil tek ödeme ile tüm ödemelerin yansıtılması), her hastanede 7/24 hizmet veren, fiyatsız kreş sağlanması, inançlı çalışma ortamları oluşturulması ve şiddete karşı tüm önlemlerin alınması, ek göstergelerin kademeli olarak artırılması, hastane idare ıslahatının gerçekleştirilmesi, yöneticilerin sendikalı olmalarının engellenmesi, hemşirelik ve var olan sıhhat iş kolları için uzmanlık takımlarının açılması, hemşirelik yöneticilerinin yasal garanti takviyeli liyakat ile belirlenmesi, Türk Hemşireler Birliği’nin kurulması, sıhhat meslek eğitimlerinde klinik uygulama ve staj meselelerinin tahlili ve  İntörnlük uygulaması olan tüm sıhhat meslek kümelerine fiyat haklarının verilmesine, öğrencilerin hastane klinik uygulamalarında temel hakları olan yemeklerinin hastane tarafından kesintisiz ve ayrımsız karşılanması, etik heyetlerde tüm sıhhat bilimleri kısımlarının temsilinin sağlanması, gözetici sıhhat hizmetlerinin aktif hale getirilmesi ile aktif hemşirelik profilinin halk tabanında sağlanması vb çözümlenmesi için tüm gücümüz ile çalışacağımız mevzu başlıkları ve meselelerden bir kısmını oluşturmakta.

 “Tüm Sağlıkçıların Kelam Sahibi Olacağı Bir Nizamı İnşa Edeceğiz”

BSHA: Sıhhatte şiddet ve yönetici mobbingi de öne çıkan problemler ortasında yer alıyor. Mobbingle gayrette sizin formülünüz nedir?

F.Ş.A: Liyakatin olmadığı yerde aklınıza gelebilecek her şey olabilir. Mobbing de bir şiddettir. Şiddetin illa hasta yakını ya da hastadan olmasına gerek yok. Bu şiddet durumları, olayları gerekli yasal düzenlemeler yapılarak ve mesleklerin prestijleri iade edilip, yükseltilerek bitirilir. Liyatsız sisteme son vereceğiz. 

BSHA: Hemşirelik mesleğinin mecliste temsiliyeti konusunda Fisun Şenuzun Aykar neler söyler?

F.Ş.A: Aslında yalnızca hemşirelik mesleği değil, sıhhat alanında 39 branş var. Yalnızca 3 sıhhat mesleğinin mecliste bir temsiliyeti var. Hekimlik, diş hekimliği ve eczacılık… Bunun haricinde yok.. Meslektaşlarımız yoksulluk hududu altında maaş alan, ağır ve yorucu biçimde çalıştırılıyor. Bunun ardından ebelerimiz, fizyoterapistlerimiz, diyetisyenlerimiz, tekniker, teknisyenlerimiz, güvenlik görevlilerimiz, dayanak çalışanımız, bilgi süreç çalışanımız var. Biz hepsinin temsilcisi olacağız. Biz grubumuzla 2 yıldır hem kamu hem özel hastanelerde alandayız, Tüm problemleri topladık, tahlilleri çalıştık, raporlar hazırladık. Bunları Genel Liderimiz ve Cumhurbaşkanı Adayımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’na da sunduk. Ayrıyeten şunun da bilinmesini isterim, bizim tahlillerimiz yalnızca tek unsurluk tahliller değil, örnek bir modeldir. 2 yıldır faal toplanan bilgiler ve büyük bir grup çalışmasıyla elde edildi. Münasebetiyle şunu herkesin bilmesini isteriz, bu milletvekilliği, tüm sıhhat işçilerinin temsiliyetini de barındıran bir milletvekilliğidir. 

“Sağlıkta Gerçek Konut Sahibi Olan Sıhhat İşçilerinin Artık Kelam Sahibi Olma Zamanı”

BSHA: Daima kamu ve özelden bahsettik ancak bir de unutulan bir kesim var; orta öğretim hemşireleri. Uzun vakittir atanamıyorlar, mesleksel tariflerinin olmadığından yakınıyorlar. Vekil olursanız bu bahse yönelik bir tahlil planınız var mı?

F.Ş.A: Tabi ki var. Biz dışlayıcı değil bütünleyici yaklaşımdan yana olacağız. Bu hususta öncelikle şunu söylemek isterim. Bu husus pek çok tartışmayı içinde barındırıyor. Orta öğretim seviyesinde bir meslek temsiliyeti sıhhat alanında uygun değil lakin bu sorunu ortaya çıkaran alanın akademisyenlerine, temsil derneklerine danışılmadan yapılan yanlışlı eğitim uygulamalarıdır. Sıhhat meslek liseleri tekraren rant alanına çevrildi. Çok sayıda özel sıhhat meslek liseleri açıldı. Akabinde ‘yardımcılık’ statüsü çıkarıldı. Hemşire yardımcılığı, ebe yardımcılığı gibi… Hükümet eliyle bir sorun yaratıldı velhasıl ve bu arkadaşlarımız da mağdur edildi ister istemez. Orta öğretim mezunu arkadaşlarımızın ataması tabi ki yapılmalı zira haksızlığa maruz kaldılar. Bizim burada en öncelikli amacımız eğitimlerinin lisans seviyesine getirilmesidir. Yani YÖK ile ortak bir çalışma metodu olacak. ‘Yardımcılık’ statüsü içinde lisans kuralı olacak ve mesleklerini lisans seviyesinde diploma ile temsil edecekler. Sayılar açısından baktığımızda hemşire açığımız var. OECD ortalamasının 3 kat gerisindeyiz. Bu çok önemli bir sayıdır.  Türk Hemşireler Birliği kurulduğunda da tıpkı çatı altında bu sorunu el birliğiyle çözeceğiz. Orta öğretim hemşireleri biraz daha dayanırlarsa mağduriyetlerinin son bulmasını sağlayacağız. 

BSHA: Son olarak eklemek istediğiniz bir husus var mı? Teşekkür ediyoruz…

F.Ş.A: Şunu tabir etmek isterim. Türkiye’de Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda 10 vilayetimizde çok büyük bir yıkım ve can kaybı yaşadık. Yakınlarını kaybedenlere baş sıhhati diliyorum. Hepimizin başımız sağ olsun, hepimize çok büyük geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Ülkemizi yasa boğan zelzelelerin akabinde, tüm ülkede zelzele bölgesine yardım kampanyaları başlatılırken, Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Vilayet Başkanlığı da bölgede en çok gereksinim duyulan acil tıp teknisyenleri ve sıhhat çalışanlarından oluşan 20 kişilik bir grubu Adana’ya gönderdi. Acil tıp teknisyenleri ve sıhhat çalışanlarından oluşan 20 kişilik grup ile zelzeleden etkilenen Adana vilayetindeki tertipte ben de şahsen yer aldım. Bu acıların bir daha yaşanmamasını temenni ediyorum. 

FİSUN ŞENUZUN AYKAR KİMDİR?

Eskişehir doğumlu Prof. Dr. Fisun Şenuzun Aykar, Diş Doktoru Oğan Aykar ile evlidir. Can dost ve tabiat aşığı olan Prof. Dr. Aykar hem sivil toplum kuruluşlarında hem de öğrencileri ile toplumsal sorumluluk projelerinde yer alıyor. Hobileri ortasında birinci sırada Yoga yer alan Aykar, bu alanda da eğitmenlik sertifikasına sahip. 

Akademik Eserleri

Uluslararası indekslerde 60 olmak üzere yayınlanmış 120 araştırma makalesi, araştırma makalelerine yapılmış olan 1682 atfı, 8 tanesi milletlerarası olmak üzere 50 kitap/bölüm müellifliği, 14 kitap editörlüğü,  100 tanesi milletlerarası olmak üzere 200’ü aşkın bilimsel bilimsel bildirileri, memleketler arası ve ulusal örgütlerce desteklenmiş 18 araştırma projesi, lokal idare ve STK’lar ile çok sayıda eğitim ve projeler gerçekleştirmiş bir bilim insanı olarak, 28. Devir Parlamentosunda sıhhat işçilerinin temsiliyetini yerine getirmek ve hizmet vermek için aday adayıyım.

Üyesi Olduğu Dernekler

– European Society of Cardiology (ESC Nursing and Allied Professional Board Member – 2006-2011)

– Türk Kardiyoloji Derneği (Hemşirelik ve Teknisyenlik Çalışma Kümesi Üyesi ve Başkanlığı 2003-2015)

– Türk Hemşireler Derneği

– Acil hemşireliği Derneği

– Meskende Bakım Derneği

– Alzheimer Derneği (Yönetim Şurası Üyesi-İzmir)

– Ege Geriatri Derneği (Yönetim Şurası Üyesi)

– Belenbaşı Yörük ve Türkmen Derneği

– Sesi Olun Sessizliği Derneği (Yönetim Şurası Üyesi – Lider Yardımcısı)

– Öğretim Elemanları Sendikası – İzmir Şubesi (Yönetim Heyet Üyesi – Sekreter) 1997-2000

-İzmir Kent Kurulu: Sağlıklı Yaşlanma ve Yaşlı Siyasetleri Çalışma Kümesi 2021-2023 (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)